Friday, May 22, 2009

CONFRONTATIE MET MATISSE EN MET COBRA

Nog tot 14 juni kan een mooie tentoonstelling bezocht worden over Matisse, tijdgenoten van Matisse en (vooral Amerikaanse navolgers)(Cäteau-Cabmbresis). De man heeft natuurlijk niets met Cobra te maken.Daarom is het juist interessant eens op de verschillen in te gaan.

Het blijkt dat Matisse feitelijk altijd zijn eigen weg is gegaan, beïnvloed door de kunststromingen om hem heen maar toch niet tenvolle zich erin engagerend.Zo was hij impressionist,eventjes zelfs divisionist(wat ongeveer hetzelfde is als pointillist. Zeker was hij meer beïnvloed door het fauvisme maar het expressionisme en de Nieuwe Wilden liet hij aan de kant liggen.
Het dilemma dat hem plaagde was de overtuiging dat licht en kleur in een schilderij,
elk op zich zeer waardevol toch competitief zijn: licht en kleur schaden elkaar.
Omdat Matisse uiteindelijk voor 'kleur' kiest laat hij zijn landschapschilderijen in
de steek (teveel licht) en keert hij zich naar het stilleven.
Maar juist ook weer omdat de kleurversnippering van de fauvisten het monumentale van
kleur schaadt zuivert hij zijn kleurgebruik aan met grotere kleurvlakken. Dit heeft meteen ook een invloed op de vorm die eveneens ondergeschikt aan kleur, primitiever wordt. De kleur zelf wordt geleidelijk economischer aangewend en zo zien we Matisse
de parallelle weg opgaan die Cézanne ooit ging:Cézanne zetten een eerste stap naar abstractie door via beeldvereenvoudiging tot kleurversobering te komen.
Matisse vereenvoudigt zijn kleuren met als gevolg een beeldvereenvoudiging.
De persoonlijkheid van Matissse roept toch vragen op daar waar gesproken wordt over
een zekere afstandelijkheid tav bv de gevangenneming (Gestapo) van vrouw en dochter.
Wij hebben de indruk dat engagement toch niet de voornaamste deugd was bij Matisse.
In de kapel van St. Paul de Vence die hij helemaal zelf ontwerpt, inricht met schilderijen en glasramen en bekostigt, vinden we wellicht gerealiseerd wat hij heel zijn leven lang nastreefde: de synthese van kleur en licht.

MAAR ONDERTUSSEN ZIJN WE DRUK MET COBRA BEZIG

En eerlijk gezegd ligt dat mij en die van mij leren toch heel wat beter.
Met de Proventierschilders en ook in de Schuur vol Kunst in Beauvoorde is het tenslotte toch in een benaderde Cobrastijl dat we ons uitleven.
Cobraschilders zijn niet wat velen over hen denken: knettergekken die op goed geluk
proberen wat primitief en kleurig te schilderen.
De ware Cobraschilder wijkt inderdaad heel ver af van de werkelijkheid voor en rond hem: hij schept eigenlijk een totaal andere, nieuwe realiteit.
Voorlopig volstaat hier de mooie gedachte van de Nobelprijswinnaar Halldor Laxness

‘s morgens en ’s avonds waren de weiden zo groen dat ze er rood van waren en overdag was de horizon zo blauw dat hij er groen van was.


De Cobraschilder neemt waar met heel zijn lichaam. De nieuwe door hem geschapen realiteit is een wonderlijke mix van wat hij ziet en zag, hoort en hoorde, voelt en gevoeld heeft. Hij schildert uit de diepten van zijn eigen persoonlijkheid. Soms heeft de toeschouwer moeite met dat schilderwerk maar dikwijls leidt het toch tot een vreugdevol HERKENNEN

No comments: